ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ-ΛΟΥΤΡΑ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ: «Μπέσντενες», το άγνωστο σπηλαιοβάραθρο του Αμαράντου

Ένα εκπληκτικό σπηλαιοβάραθρο αποκαλύπτεται στον Αμάραντο Κόνιτσας, σε πολύ κοντινή απόσταση από τα ομώνυμα Λουτρά. Έχει βάθος 268 μέτρα, με ένα μεγάλο κάθετο τμήμα 200 μέτρων, μεγάλη διάμετρο της χοάνης του σπηλαίου (30 μέτρα), με αίθουσα που ξεπερνά τα 50 μέτρα σε μήκος και εντυπωσιακή είσοδο...

Οι καταπληκτικές φωτογραφίες του σπηλαίου από τις αποστολές εξερεύνησής του και η περιγραφή του που παρατίθεται παρακάτω είναι της κ. Ξένιας Γεωργοπούλου με την ευγενική μεσολάβηση του κ. Θωμά Θεοδοσιάδη.

Τα «σκαλοπάτια» στο βραχώδες υπόστρωμα στην είσοδο του σπηλαίου.

Για την εξερεύνηση του σπηλαιοβάραθρου χρειάστηκαν αρκετές αποστολές από τον Σπηλαιολογικό Ελληνικό Εξερευνητικό Όμιλο (ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο.) και πήραν μέρος σε αυτές οι: Ξένια Γεωργοπούλου, Γιώργος Κατσιαβός, Γιώργος Γεωργιάδης, Δημήτρης Ζέππος, Γιάννης Κασιμάτης, Θωμάς Θεοδοσιάδης, Περικλής Κατσάνος, Διονύσης Παπαδόπουλος, Λευτέρης Καρτέρης, Jan van Driel, Χάρις Νικολαΐδου και Βασίλης Λιόλιος.

Σύντομη περιγραφή του σπηλαιοβαράθρου
από την Ξένια Γεωργοπούλου

Η είσοδος του σπηλαίου είναι εντυπωσιακή. Σ’ αυτήν οδηγούν δύο σάρες (πρανή), η μια πιο απότομη κι η άλλη απέναντί της πιο προσβάσιμη, ενώ μεταξύ τους βρίσκεται μια μεγάλη ενιαία βραχώδης επιφάνεια («καθρέφτης»). Η πρόσβαση στις περισσότερες αποστολές (εκτός της τελευταίας) έγινε από την λιγότερο απότομη σάρα, με την τοποθέτηση του σχοινιού σε δέντρο στο επάνω μέρος της. Στην τελευταία αποστολή το αρμάτωμα έγινε από τον βράχο.

Στο κάτω μέρος της μεγάλης βραχώδους επιφάνειας, εκεί που καταλήγουν οι σάρες, βρίσκεται η είσοδος του σπηλαίου, που αποτελείται από μερικά ογκώδη «σκαλοπάτια» σε βραχώδες υπόστρωμα. Κατεβαίνοντας αυτά τα σκαλοπάτια, ο βράχος γίνεται κάθετος και το φως χάνεται στο πρώτο μεγάλο κάθετο τμήμα του βαράθρου, που φτάνει τα 80 μέτρα.

Λίγο πιο κάτω, ένα ακόμη μεγαλύτερο κάθετο τμήμα, που αγγίζει τα 100 μέτρα, καταλήγει σ’ έναν τεράστιο σωρό από πέτρες. Στο σημείο εκείνο, στα -200 περίπου μέτρα, το φως της μέρας είναι ακόμα ορατό, λόγω και της μεγάλης διαμέτρου της χοάνης του σπηλαίου, που κατά μέσον όρο αγγίζει τα 30 μέτρα.

Από τον πυθμένα του μεγάλου κάθετου τμήματος, στα -200 μέτρα, ξεκινά μια σήραγγα μήκους 50 μέτρων περίπου, η οποία οδηγεί, μετά από ένα μικρό κατέβασμα, σε μια μεγάλη αίθουσα, μήκους 50 περίπου μέτρων. Η αίθουσα αυτή οδηγεί σ’ έναν μικρό διάδρομο, ο οποίος καταλήγει, μετά από ένα μικρό κατέβασμα, στο τέρμα αυτού του τμήματος του σπηλαίου. Είναι ένας μικρός χώρος σε δύο επίπεδα, το δάπεδο του οποίου καλύπτεται από λάσπη, όπως και το δάπεδο της μεγάλης αίθουσας.

Από τη σήραγγα που προαναφέρθηκε ξεκινά ένα ακόμη τμήμα του σπηλαίου. Ένα κατέβασμα 16 περίπου μέτρων καταλήγει σε μια αίθουσα με «αναβαθμίδες», η οποία από τη μια πλευρά, ύστερ’ από ένα κατέβασμα 4 περίπου μέτρων, καταλήγει στο ίδιο επίπεδο με το υπόλοιπο σπήλαιο, ενώ από την άλλη φτάνει σε μια «καμινάδα» που είναι ορατή από το κυρίως τμήμα του σπηλαίου. Από την αίθουσα αυτή, που ξεπερνά σε μήκος τα 50 μέτρα, ξεκινούν τρεις μικρότερες στοές, οι δύο ανηφορικές, με συνολικό μήκος που αγγίζει τα 40 μέτρα.

Το σπήλαιο δεν διαθέτει ιδιαίτερο διάκοσμο. Ωστόσο σε κάποιο σημείο το σταλακτιτικό υλικό έχει σχηματίσει μια λεπτή κρούστα αφήνοντας κενό ανάμεσα στον βράχο και το υλικό, που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό όταν φωτιστεί κατάλληλα.

Το βάθος του σπηλαιοβαράθρου μετρήθηκε κατά τη χαρτογράφηση στα -268 μέτρα.

Η προέλευση της ονομασίας του σπηλαίου

Έξι χρόνια μετά την ολοκλήρωση της εξερεύνησης, τον Ιούνιο του 2016, έτυχε να συζητήσουμε για το βάραθρο με το μέλος του ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. Ania Lukashevich, η οποία μας είπε ότι «bezdna» στα ρωσικά σημαίνει «άβυσσος».